De specerij vanille is een boon die groeit aan een klimplant die tot de orchideeën familie behoort. Dit is de enige orchidee met eetbare vruchten (bonen). De plant heeft een constante tropische vochtige temperatuur nodig van 24 tot 29 graden Celsius. De vanilleplant heeft een schaduwrijke omgeving afgewisseld met veel zon nodig om in te groeien. Na 3 jaar is de vanilleplant volgroeid en produceert deze bonen van goede kwaliteit. De boon heeft dan een lengte tussen de 14 en 26 cm.
Vanille werd pas in de 16e eeuw ontdekt en wel in Mexico. De oorsprong van de specerij ligt dan ook in Latijns-Amerika. Hier werden de bonen op natuurlijke wijze bestoven door de Melipone bij, echter komt deze bij alleen voor in deze historische oorsprongsgebieden. Sinds de 19e eeuw worden de bonen handmatig bestoven en kan vanille ook op andere plekken in de wereld geteeld worden. Hedendaags worden de bonen nog steeds handmatig bestoven. Na saffraan is vanille dan ook de duurste specerij door de arbeidsintensiviteit.
Vanille wordt hoofdzakelijk gebruikt in zoete gerechten en dranken, zoals ijs, pudding en taartsoorten. In frisdranken wordt ook vaak vanille gebruikt. De meest gebruikte manier om vanille te verwerken is om de bonen in de lengte open te snijden, het merg eruit te schrapen met een mesje en in een warme vloeistof, meestal melk of room te laten trekken. Bij opening van de boon komt de typische vanille geur pas vrij. De volle smaak van vanille is onder andere te danken aan de hoeveelheid suikers en aminozuren die vanille bevat.
