Know your farmer

De 39-jarige Rahmawati, die zichzelf ook wel Hetty noemt, woont bijzonder afgelegen op een, ook al afgelegen, Indonesisch eiland. Terwijl de regen met bakken uit de hemel komt, bereiken we haar huis via tal van kronkelweggetjes. Het meest in het oog springend is het felblauwe winkeltje, dat naast haar woning in aanbouw is. Daarin verkoopt ze – nu al – onder meer eieren, meel, rijst en shampoo en zo nu en dan kuikens, mocht dat zo uitkomen.

Als je voor haar huis staat, zie je direct daarachter hoge bergen verrijzen. De kokosbomen op de bergen springen meteen in het oog, daaronder de nootmuskaatbomen. Op één van die bergen staan de nootmuskaatbomen van Hetty – zo’n 200 stuks. Het land en de bomen erfden Hetty en haar man van zijn ouders. “Zelf kom ik ook uit een nootmuskaatfamilie”, vertelt ze, als we op plastic stoelen onder het afdakje voor haar huis gaan zitten, “dus ik leerde als kind al van mijn ouders hoe je goede nootmuskaat verbouwt – wanneer die nog even moet blijven hangen en wanneer je die plukt.” Ook de paar kruidnagelbomen die nu nog op het land staan, worden binnenkort ingeruild voor nootmuskaatbomen. Daar verdienen ze meer mee.

We vragen haar of ze eigenlijk weet wat er met haar nootmuskaat gebeurt. Dat een deel daarvan naar Nederland wordt verscheept, is nieuwe informatie. “En gebruiken jullie het dan voor eten of medicijnen?” Als we op een telefoon een filmpje laten zien van nootmuskaat die over bloemkool wordt geraspt, zet ze grote ogen op: “Zo eroverheen? Dat is heel pittig!” We moeten lachen en wijzen haar op de hoeveelheid hete peper die, op het eiland, over al onze gerechten heen wordt gehakt.

Ze vindt het interessant. We leggen meer uit over het blockchainproject waar ze deel van uitmaakt. Daar slaat ze helemaal op aan. “Het lijkt me mooi om meer te weten te komen over het hele proces. Ik heb nu eigenlijk geen idee hoe de nootmuskaat verder bewerkt wordt, of waar het naartoe geëxporteerd wordt. Volgens mij kan ik uiteindelijk meer verdienen als ik weet wat jullie daar graag kopen.”

Hetty is de trotse moeder van twee kinderen – een meisje van 17 en een jongen van 8. Het streven is om haar kinderen zo lang mogelijk door te laten leren – hen de best mogelijke opleiding te kunnen bieden. “Misschien gewoon op het eiland, maar ik hoop dat ze naar een betere school kunnen, in een stad op het vaste land.” Ze is heel even stil en voegt nog snel trots toe: “Mijn dochter wil heel graag stewardess worden.”

Op dit moment woont haar dochter nog thuis, en daar is Hetty erg blij mee. Ze geniet enorm van de dagen die ze als gezin samen doorbrengen. Op vrije dagen is ze het liefst met haar man en kinderen op het strand, waarvoor je alleen maar de straat hoeft uit te lopen. “Daar eten en drinken we dan samen, en de kinderen kunnen lekker zwemmen.” Nog net iets meer geniet ze van het Suikerfeest – “absoluut de mooiste dag van het jaar, omdat dan de hele familie samenkomt”.

Hetty heeft gedurende ons hele gesprek een rustige blik in de ogen en praat met kalme, zachte stem. Ja, met meer inkomen zouden ze een beter huis kunnen bouwen, en ze zou er haar winkel mee uit willen breiden. Maar klagen hoor je haar niet. “Alles wat ik wil, is rustig oud worden in dit dorp.” Het zou mooi zijn als de kinderen elders een nog beter leven vinden. “Als ze maar wel af en toe terug komen – in elk geval eens per jaar voor het Suikerfeest.”